Książki i filmy to dwa różne medium, choć często poruszają te same tematy. Coraz więcej popularnych powieści doczekuje się ekranizacji, które nierzadko zdobywają sympatię widzów. Co sprawia, że niektóre historie lepiej odbieramy w formie filmu? Oto kilka gatunków i przykładów, gdzie obrazy okazują się atrakcyjniejsze od słów.
Filmy fantasy i sci-fi często lepsze niż książki
Wizualizacja świata przedstawionego
Książki fantasy i science fiction opisują wyimaginowane światy, rasы i stworzenia. Filmy dają szansę zobaczenia tego na własne oczy. Dzięki efektom specjalnym i scenerii możemy przenieść się do odległej galaktyki, zamku czarodzieja czy postapokaliptycznej przyszłości. Obrazy umożliwiają pełniejsze wczucie się w klimat i realia świata przedstawionego. Przykłady udanych adaptacji to seria "Władca Pierścieni", "Diuna" czy "Gra o Tron".
Efekty specjalne i animacje
Efekty wizualne i animacje komputerowe pozwalają na ukazanie cudownych istot, magicznych zdolności i futurystycznych pojazdów - rzeczy trudnych do wyobrażenia przy samej lekturze. Dzięki nim na ekranie ożywają smoki, kosmici, dinozaury i superbohaterowie. Filmy sci-fi epatują futurystyczną scenerią i pojazdami. To sprawia, że fantastyczne historie nabierają wiarygodności i atrakcyjności.
Aktorzy wcielający się w bohaterów
Aktorzy potrafią nadać głębię i charakter bohaterom, których wcześniej znaliśmy tylko z kartek książki. Dzięki ich grze postacie nabierają życia i stają się nam bliższe. Widzimy ich emocje, motywacje, wewnętrzne dylematy. Dobór obsady może sprawić, że polubimy bohatera lub zmienimy o nim zdanie. Filmowe wcielenia Gandalfa, Neo czy Daenerys na długo pozostają w pamięci fanów.
Ekranizacje klasyków literatury pięknej
Nowe interpretacje znanych dzieł
Klasyczne dzieła literackie bywają ekranizowane niejednokrotnie, za każdym razem w nowej, autorskiej interpretacji. Reżyserzy sięgają po te same tytuły: Szekspira, Austen, Dickensa, pokazując je w nowym świetle. Dzięki temu znane od lat historie nabierają świeżości, a widzowie mogą porównać je z pierwowzorami literackimi i wcześniejszymi adaptacjami. Ostatnie lata przyniosły m.in. nowe ujęcia "Dumy i uprzedzenia" oraz "Małych kobietek".
Możliwość osiągnięcia szerszego grona odbiorców
Filmy na podstawie znanych lektur szkolnych ułatwiają ich zrozumienie przez młodszych widzów oraz osoby nieprzyzwyczajone do czytania klasyków. Przenosząc je na ekran, twórcy uprzystępniają treść nowym odbiorcom. Mogą oni z łatwością poznać fabułę, a nawet zainteresować się sięgnięciem po książkę. Dzieje się tak choćby w przypadku adaptacji "Małego Księcia" i "Opowieści z Narnii".
Porównanie z oryginałem literackim
Ekranizacja znanej powieści to okazja, by porównać ją z pierwowzorem - zarówno jeśli idzie o fabułę, narrację, scenografię oraz sposób budowania napięcia i emocji. Można przyjrzeć się, jak zmienia się odbiór tych samych wydarzeń i bohaterów. Porównanie pozwala docenić zalety obu form przekazu i zastanowić się nad własną interpretacją dzieła.
Adaptacje biografii i historii
Odtworzenie realiów epoki
Filmy biograficzne i historyczne pozwalają poczuć klimat minionych czasów. Kostiumy, scenografia, muzyka, realia życia codziennego - twórcy dbają o jak najwierniejsze oddanie epoki, w której rozgrywa się akcja. Sprawia to, że trudne do wyobrażenia na podstawie książek wydarzenia nabierają realności. Przykładem mogą być "Czarownica", "Bohemian Rhapsody" czy "Człowiek, który zabił Hitlera i zniknął".
Fabularyzacja faktów historycznych
Filmy dodają wątki fikcyjne do znanych faktów, by historia stała się bardziej angażująca. Tworzone są dodatkowe postacie, rozbudowane wątki poboczne i sceny z życia prywatnego. Dzięki temu poznajemy bohaterów z ludzkiej strony, co zwiększa emocjonalny odbiór wydarzeń. Przykładem fabularyzacji historii są "Pianista", "Dunkierka" czy "Czarnobyl".
Ukazanie osobowości bohaterów
Filmy biograficzne koncentrują się nie tylko na faktach z życiorysu sławnej osoby. Aktorzy starają się oddać charakter bohatera, jego emocje, motywacje, relacje z innymi ludźmi. Dzięki temu lepiej rozumiemy ich decyzje i postępowanie. Obrazy Freddiego Mercury w "Bohemian Rhapsody" czy Stefana W. w "25 lat niewinności" na długo pozostają w pamięci.
Thrillery i horrory - lepsze w wersji filmowej
Budowanie napięcia i grozy przy pomocy dźwięku i obrazu
Filmowe thrillery i horrory potrafią wzbudzić silne emocje dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu obrazu i dźwięku. Mroczne kadry, nagłe zwroty akcji, głośna muzyka i efekty dźwiękowe wzmagają napięcie. Widzowie wstrzymują oddech przed kolejnym jumpscarem lub sceną morderstwa. Dobrym przykładem jest "Milczenie owiec", "Obecność" czy "Dziedzictwo. Hereditary".
Efekty specjalne potęgujące emocje
Horrory szczególnie chętnie wykorzystują efekty specjalne, by pokazać drastyczne sceny przemocy i śmierci. Pozwalają one na wierną imitację okaleczeń, ran i odartej ze skóry ofiary ataku demona. Realistyczne obrazy potęgują przerażenie i odrazę widowni. Znakomitym tego przykładem jest "Martwe zło" i "To".
Widowiskowość scen akcji i pościgów
Thrillery akcji fundują nam widowiskowe sceny walk, pościgów i wybuchów na dużą skalę. Takie sekwencje trzymają w napięciu i zapadają w pamięć. Filmy takie jak "Szklana pułapka", "Szybcy i wściekli" czy "John Wick" zdecydowanie lepiej wypadają na ekranie niż na kartkach książki.
Filmy animowane dla dzieci barwniejsze niż książki
Atrakcyjna animacja i kolorystyka
Bajki animowane zachwycają małych widzów feerią barw, kształtów i detali. Dziecięca wyobraźnia nie musi już pracować tak ciężko, by sobie wszystko dokładnie wyobrazić. Na ekranie ożywają kolorowe postacie, magiczne stworki i bajkowe krainy. Dużą popularnością cieszą się "Kraina Lodu", "Shrek" czy "Minionki".
Głosy i muzyka wzbogacające akcję
W filmach animowanych bohaterowie nie tylko mają twarz, ale też głos. Dobrana obsada aktorów nadaje im charakter i ułatwia dzieciom identyfikację. Dynamiczna ścieżka dźwiękowa dodatkowo angażuje maluchy. Wtopione w akcję piosenki zapadają w pamięć i zachęcają do wspólnego śpiewania.
Interaktywność i dowolność odbioru dla małych dzieci
Małe dzieci o krótkim czasie koncentracji łatwiej skupiają się na dynamicznych obrazkach niż na opowiadanej im historii. Mogą przerywać i wznawiać seans według uznania. Filmy zachęcają ich też do interakcji - tańczenia, gestykulacji, odgrywania scenek. Możliwość wyboru ulubionych fragmentów sprawia, że bajka daje więcej frajdy.
Komedie romantyczne - łatwiejsze do przyswojenia w formie filmu
Chemia i interakcje między aktorami
Aktorzy potrafią sprawić, że na ekranie zaiskrzy między bohaterami. Ich spojrzenia, gesty, sposób bycia w swoim towarzystwie pozwalają uwierzyć w romantyczną relację. Nawet przy słabszym scenariuszu dobra chemia pary głównych bohaterów potrafi zaangażować widza w rozwój ich uczuć. Świetnym tego przykładem są role Hugh Granta i Sandry Bullock w "Dzienniku Bridget Jones".
Zabawna gra aktorska i gagowe sceny
Komedie romantyczne opierają się w dużej mierze na udanych występach aktorskich i zabawnych, często improwizowanych scenach. Grymasy, miny, specyficzna intonacja - aktorzy dysponują szerokim wachlarzem chwytów komediowych, by rozbawić widzów. Trudno to tak plasticznie przedstawić w książce. Doskonale udowadnia to "Wkręt" z Ryanem Reynoldsem i Sandrą Bullock.
Atrakcyjne lokalizacje i sceneria
Romantyczne komedie rozgrywają się w malowniczych plenerach, stylowych wnętrzach, na tle urokliwych miast. Możliwość pokazania tego zwiększa atrakcyjność filmu dla widzów, którzy mogą podziwiać piękne widoki i designerki projekty. Filmy takie jak "Notting Hill" czy "Under the Tuscan Sun" stanowią wizualną ucztę dla oka.
Wnioski
Porównując książki i ich ekranizacje warto pamiętać, że są to dwa różne sposoby opowiadania historii. Każdy ma swoje mocne i słabe strony. Filmy pozwalają nam zobaczyć świat przedstawiony i bohaterów w pełnej krasie, pełniąc funkcję uzupełniającą wobec książkowego pierwowzoru. Jednak to właśnie w książkach znajdziemy bogatszy wgląd w psychikę postaci, narrację prowadzoną z ich perspektywy oraz swobodę wyobraźni. Najlepiej docenić zalety obu i czerpać przyjemność zarówno z książek, jak i ich adaptacji.